Frans Vos “de Klopper”

Een merkwaardige man was Frans Vos,bijgenaamd “de Klopper”. Frans was een “monark”, zo werd een polderjongen, die nooit of zelden thuis was genoemd. Zijn gestel was ijzersterk en koud had hij het nooit.

Hij had heel zijn leven geheel op zichzelf ingesteld, kortom; Frans gaf nergens om. Vechten deed hij veel, het géén tot gevolg had dat hij veel in het gevang zat. In het schieten, waarvoor hij een voorliefde had, was hij een baas en wat daarmee natuurlijk ten nauwste verband hield; Frans was een geweldig stroper.

Dat de wildvangst over het algemeen voortreffelijk was, was waarachtig niet alleen maar aan een goede dosis geluk te danken. Gewoonlijk werkte Frans in de Biesbosch. Zaten er ratten in de keet, dan greep Frans ze met de hand en smeet ze zonder meer in de vuurpot. Het gepiep was dan verschrikkelijk.

Het volgende voorval was in zekere zin wel moedig; Frans liep op een keer met het geweer op zijn schouder en de patronentas om door de Hooge Zwaluwse straten. De overheid had er blijkbaar lucht van gekregen, want ook burgemeester van Heeckeren en veldwachter Kramer waren daar, met de bedoeling tot arrestatie over te gaan. Zodra Frans de heren in het vizier kreeg, stevende hij op hen af.

Gevoelig voor een goed, gedegen advies, wendde hij zich tot de burgemeester met de vraag: “Wie moet ik eerst kapot schieten, jou of de kraai die in die boom zit “? “Schiet de kraai maar”, zei de burgemeester zonder een ogenblik te aarzelen. Frans richtte het geweer, schoot en de kraai viel dood op de grond.Vervolgens gooide hij het geweer over de schouder en ging zijns weegs.

Later is Frans Vos verhuisd naar Gorcum waar hij lorren opkocht, die hij weer verhandelde in het Land van Heusden en Altena. In Hooge Zwaluwe leefde hij toen slechts in de herinnering voort.

(Bron: blz. 38 van Zwaluwe in vertellingen door D. Zaaijer )

Frans is op 26-04-1884 in Hooge Zwaluwe geboren, zijn ouders waren Adriaan Vos en Jacoba Ilmer. Genealogie Joannes Vos nummer 1.1.4.12.1

Ik ben (ome) Frans voor de 1e keer tegengekomen toen hij op 18-10-1906, door de Arrondissementsrechtbank te Breda (waar hij trouwens niet kwam opdagen) veroordeeld werd voor mishandeling, hij had op 19-8-1906, moedwillig en gewelddadig, Hendrik Kanters (76 jaar) een trap gegeven en een klap in het gezicht op de koop toe!
Hij kreeg hiervoor een geldboete van 10 gulden die hij binnen 2 maanden te voldoen en anders 10 dagen gevangenisstraf!

Op 20-12-1907 wederom een uitspraak van de Arrondissementsrechtbank te Breda, ditmaal wegens “Wederspannigheid” (tegen personen bekleed met overheidsgezag), hij was in kennelijke staat van dronkenschap op den openbaren weg te Geertruidenberg aangehouden en slaande en trappende bewegingen naar de agent van politie, Wouter Lambregts, gemaakt!
Hij kreeg hiervoor een geldboete van 15 gulden die hij binnen 2 maanden te voldoen en anders 12 dagen het gevang in!

Waarschijnlijk heeft Frans beide boetes betaald, aangezien ik nergens meer een bewijs van daadwerkelijke gevangenisstraf ben tegengekomen!

Hij is (van Zwaluwe) op 08-01-1908 te Rotterdam ingeschreven, zijn beroep was: “Bootwerker”hij woonde tot 26-03-1908 aan de Visschersdijk 67 en daarna tot 02-06-1909 aan de Heemradstraat 54/1 (Sparenberg), de reden van zijn vertrek was “ ambtsh.Contr. Vertr. N. DL. ” Betekent; Ambtshalve, bij controle gebleken, vertrokken naar Duitsland, dus m.a.w. Frans is zonder kennisgeving vertrokken!

Vanaf 02-06-1909 heb ik (nog) nergens een bewijs van inschrijving in een andere gemeente kunnen vinden, waarschijnlijk heeft hij in Nederland en Duitsland rond gezworven daar hij op 16-08-1917 is in geschreven in Waldrichs bij Dortmund, hij was toen “Koopman”

Op 25-05-1918 is hij vanuit Waldrichs bij Dortmund vertrokken naar Gorinchem (Gorcum), daar heeft hij (waarschijnlijk)tot 1930 gewoond en gewerkt, hij woonde aan de Rosmolensteeg 436 is dan nog steeds “ Koopman ”

Frans heeft tussen 31-07-1915 en 14-09-1915 in Breda in de gevangenis gezeten, wegens; wederspannigheid, gepleegd te Maastricht, door twee of meer vereenigde personen met vereenigde krachten. Als beroep wordt: “Grondwerker” opgetekent.

Frans zijn signalement;

Frans heeft tussen 28-03-1922 en 17-05-1922 in Breda in de gevangenis gezeten, wegens; wederspannigheid gepleegd in Oosterhout. Als beroep wordt: “Koopman” opgetekent.

Op 13-01-1930 laat Frans zich inschrijven te Dordrecht op de Rietdijk 32 (achter), op 10-12-1931 aan de Palingstraat 8, 16-02-1933 Rietdijk 54, 19-02-1935 Torenstraat 28 en op12-05-1939 als laatste aan de Heer Heijmansuijsstraat 2 (rood) te Dordrecht.

Hij is dan nog steeds “Koopman in lompen”

Op 8 november 1941 heeft Frans een nieuw persoonsbewijs (met vingerafdruk) verkregen te Dordrecht, dus we weten nu ook hoe hij eruit zag.

In 1941 heeft hij een ‘ Bewijs van erkenning’ als huidenhandelaar verkregen van ‘ De Nederlandse vereniging van huidenhandelaren’ te Amsterdam.

A.Gennisse was een poelier te Dordrecht en hoogst waarschijnlijk de vaste afnemer van Frans zijn huiden e.d.

Op 10 september 1943 heeft Frans vande “ Afdeeling Visscherijen van het Departement van landbouw en Visscherij” een vergunning gekregen voor het visschen met één hengel in de binnenwateren en rivieren.

Hij woont nu in de Voorstraat op nummer 8 (boven) in Dordrecht.

Pui van het huis in de Voorstraat 8 (nr. in 1987) tussen Rietdijk en Torenstraat; in het bovenlicht twee verstrengelde vissen.

Op 26 juli 1943 heeft Frans te Dordrecht een Distributie Stamkaart gekregen, die tevens een bewijs is van opname in het bevolkingsregister van Dordrecht.

Ook in Dordrecht was Frans Vos een welbekende klant van het Ambtelijk gezag

Dus al met al kan men concluderen dat Frans “de Klopper” Vos, geheel zijn leven, nooit is veranderd, maar helaas niet zijn gehele leven heeft kunnen leven zoals hij wilde, als vrij man, een man die gewoon veel moeite had met het ambtelijk gezag, deed wat hem het beste leek Frans was gewoon het bekende ‘zwarte schaap’ en tevens verloren zoon in de familie?

Wat had ik deze man graag gekend, watvoor avonturen had hij beleeft tijdens zijn zwerftochten, en de verhalen die daar bij behoren, velen hadden aan zijn lippen gehangen (waaronder ik)!

Zijn laatste spoor eindigt dus in het krankzinnigengesticht Endegeest in Oegstgeest, helaas loopt het spoor hier dood en is niet bekend of Frans Vos ooit weer van zijn vrijheid heeft kunnen genieten.

Waarschijnlijk zullen Frans Vos zijn overlijdensdatum en begraafplaats altijd een raadsel blijven!

Geachte heer Vos,

Hartelijk dank voor uwmail. Het archief van psychiatrisch ziekenhuis Endegeest berust inderdaad bij ons. Wij hebben voor u gezocht enslechts een patiëntenstamkaart gevonden(zie hieronder). Een dossier is helaas niet bewaard gebleven.

Voornamen (voluit)

Tussenv.

Achternaam

naam echtgeno(o)t(e)

geslacht

geb. datum

med. nr.

reg. nr.

archiefnr.

datum eerste opname

datum laatste opname

Frans

Vos

m

26-04-1884

6597

7129

1946

Dit is het paviljoen van het voormalig krankzinnigengesticht Endegeest in Oegstgeest(1913) was een van de vroegste grote werken van Dudok.

Als iemand nog meer informatie over Frans ‘de Klopper ‘ Vos weet, kunt u altijd contact met mij opnemen !

Eindelijk is het verhaal rondom Frans ‘de klopper’  Vos rond. hij is overleden op 25-3-1968 te Oegstgeest. Zijn persoonskaart met deze informatie heb ik j.l. 25-3-2024 verkregen via het CBG te Den Haag.